Το ανεβασμένο ουρικό οξύ αποτελεί μια μεταβολική διαταραχή γνωστή και ως υπερουριχαιμία. Τα αυξημένα επίπεδα ουρικού οξέος μπορούν να εκδηλωθούν μέσω διαφόρων συμπτωμάτων και μπορεί να απαιτούν άμεση θεραπεία για την πρόληψη επιπλοκών όπως ουρική αρθρίτιδα, πέτρες στα νεφρά ή ακόμη και μεγαλύτερη βλάβη των νεφρών.
Το ουρικό οξύ, ένα απόβλητο προϊόν που σχηματίζεται κατά τη διάσπαση των πουρινών στο σώμα, συνήθως διαλύεται στο αίμα και αποβάλλεται μέσω των ούρων. Ωστόσο, όταν το ουρικό οξύ είναι ανεβασμένο, μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας.
Ανεβασμένο ουρικό οξύ – Συμπτώματα
Ο εντοπισμός αυξημένων επιπέδων ουρικού οξέος μπορεί να αποτελέσει μια μεγάλη πρόκληση, καθώς συχνά παρουσιάζεται χωρίς εμφανή συμπτώματα. Παρ’ όλα αυτά, ορισμένα άτομα μπορεί να εμφανίσουν σημάδια που υποδηλώνουν ανεβασμένο ουρικό οξύ στο αίμα. Μερικά από τα συμπτώματα που μπορεί να εντοπιστούν είναι:
- Πόνος στις αρθρώσεις: Ένα από τα χαρακτηριστικά συμπτώματα του ανεβασμένου ουρικού οξέως είναι ο πόνος στις αρθρώσεις και ιδιαίτερα στις αρθρώσεις του μεγάλου δακτύλου του ποδιού, των αστραγάλων, των γονάτων, των αγκώνων, των καρπών και των δακτύλων. Ο πόνος αυτός μπορεί να κυμαίνεται από ήπια έως έντονη δυσφορία.
- Οίδημα: Οι προσβεβλημένες αρθρώσεις μπορεί να διογκωθούν και να γίνουν ευαίσθητες λόγω της φλεγμονής που προκαλείται από την εναπόθεση κρυστάλλων ουρικού οξέος.
- Ερυθρότητα: Το δέρμα πάνω από την προσβεβλημένη άρθρωση μπορεί να εμφανίζεται κόκκινο ή μωβ, υποδεικνύοντας φλεγμονή και ερεθισμό.
- Περιορισμένο εύρος κίνησης: Μπορεί να εμφανιστεί δυσκαμψία των αρθρώσεων και μειωμένη κινητικότητα, καθιστώντας δύσκολη την ελεύθερη κίνηση της προσβεβλημένης άρθρωσης.
- Πέτρες στα νεφρά: Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα αυξημένα επίπεδα ουρικού οξέος μπορεί να οδηγήσουν στο σχηματισμό λίθων στα νεφρά, οι οποίοι μπορεί να προκαλέσουν έντονο πόνο στην πλάτη, την κοιλιά ή το πλάι, μαζί με συμπτώματα όπως αίμα στα ούρα, ναυτία και δυσκολία στην ούρηση.
Αιτίες του ανεβασμένου ουρικού οξέος
Αρκετοί παράγοντες μπορούν να συμβάλουν στην αύξηση των επιπέδων ουρικού οξέος στο σώμα. Μερικοί από τους βασικότερους είναι:
- Διατροφή: Η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε πουρίνες, όπως το κόκκινο κρέας, τα θαλασσινά και ορισμένα είδη αλκοόλ, μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα του ουρικού οξέος.
- Παχυσαρκία: Το υπερβολικό σωματικό βάρος αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης υπερουριχαιμίας, καθώς η παχυσαρκία μπορεί να οδηγήσει σε αντίσταση στην ινσουλίνη και σε μειωμένη απέκκριση του ουρικού οξέος από τα νεφρά.
- Προδιάθεση: Ορισμένα άτομα μπορεί να έχουν προδιάθεση να παράγουν υπερβολικές ποσότητες ουρικού οξέος ή να έχουν μειωμένη νεφρική λειτουργία, οδηγώντας στη συσσώρευσή του στην κυκλοφορία του αίματος.
- Ιατρικά προβλήματα: Ορισμένες ιατρικές καταστάσεις, όπως η υπέρταση, ο διαβήτης και η νεφρική νόσος, μπορούν να συμβάλουν σε ανεβασμένο ουρικό οξύ.
Θεραπεία και διαχείριση του ανεβασμένου ουρικού οξέως
Η διαχείριση των αυξημένων επιπέδων ουρικού οξέος περιλαμβάνει ένα συνδυασμό αλλαγών στον τρόπο ζωής, στη διατροφή και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί και φαρμακευτική αγωγή.
Ειδικότερα, η υιοθέτηση μιας ισορροπημένης διατροφής με τρόφιμα χαμηλής περιεκτικότητας σε πουρίνες και πλούσιας σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως και άπαχες πρωτεΐνες μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των επιπέδων του ουρικού οξέος. Ο περιορισμός της πρόσληψης κόκκινου κρέατος, κρέατος οργάνων, οστρακοειδών και ζαχαρούχων ποτών μπορεί να είναι επίσης ευεργετικός.
Ένας εξειδικευμένος διαιτολόγος – διατροφολόγος είναι σε θέση να σχεδιάσει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα διατροφής, ειδικά προσαρμοσμένο για τη διαχείριση του ανεβασμένου ουρικού οξέως.
Επιπροσθέτως, η σωστή ενυδάτωση με την κατανάλωση άφθονου νερού καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας μπορεί να βοηθήσει την αποβολή του ουρικού οξέος μέσω των ούρων. Επίσης, αυτό μπορεί να μειώσει και τον κίνδυνο σχηματισμού πέτρας στα νεφρά. Επιπλέον, ο περιορισμός ή η αποφυγή της κατανάλωσης αλκοόλ, ιδίως μπύρας και οινοπνευματωδών ποτών, μπορεί να συμβάλει στη μείωση των επιπέδων ουρικού οξέος και στην ελαχιστοποίηση του κινδύνου κρίσεων ουρικής αρθρίτιδας.
Πέρα από τη διατροφή, ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο παίζει και η γυμναστική. Η επίτευξη και η διατήρηση ενός υγιούς βάρους μέσω τακτικής άσκησης και θρεπτικής διατροφής μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη και στη μείωση των επιπέδων του ουρικού οξέος.
Τέλος, σε περιπτώσεις όπου οι αλλαγές αυτές δεν επαρκούν, ένας ιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει φάρμακα. Στόχος η μείωση των επιπέδων του ουρικού οξέος ή την πρόληψη της παραγωγής του. Μάλιστα, τα άτομα με ιστορικό αυξημένων επιπέδων ουρικού οξέος ή συναφών καταστάσεων υγείας θα πρέπει να υποβάλλονται σε τακτικές εξετάσεις αίματος, για την εκτίμηση των επιπέδων ουρικού οξέος και την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της εκάστοτε θεραπείας.
