Οι πέτρες στα νεφρά, ή με την επίσημη ορολογία νεφρολιθίαση, αποτελεί μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από τη συσσώρευση κρυσταλλικών ουσιών στο ουροποιητικό σύστημα. Πρόκειται για μια πάθηση που απασχολεί ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού και η οποία μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, με τις κατάλληλες διατροφικές παρεμβάσεις.
Υπό φυσιολογικές συνθήκες, οι ουσίες αυτές αποβάλλονται με τα ούρα ή δεν σχηματίζονται καθόλου. Η συγκέντρωσή τους μπορεί να οδηγήσει στο σχηματισμό λίθων εντός του ουροποιητικού συστήματος.
Αίτια νεφρολιθίασης
Η νεφρολιθίαση αποτελεί όπως είπαμε ένα αρκετά συχνό πρόβλημα που απασχολεί ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων. Η εμφάνιση της πάθησης είναι συχνότερη στον ανδρικό πληθυσμό, σε ένα ποσοστό που ξεπερνάει το 10%. Στις γυναίκες το ποσοστό είναι περίπου το μισό από τους άνδρες, ήτοι το 5% του πληθυσμού.
Οι πέτρες στα νεφρά εμφανίζονται συνήθως πριν την ηλικία των 70 ετών. Άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν την εμφάνιση της νεφρολιθίασης πέρα από το φύλο και την ηλικία, είναι η διατροφή, ο τόπος διαμονής, η λήψη φαρμάκων κλπ.
Πέτρες στα νεφρά – Συμπτώματα νεφρολιθίασης
Τα συχνότερα συμπτώματα της νεφρολιθίασης είναι:
- Ήπια δυσφορία έως έντονος πόνος διάρκειας 5-20 λεπτών, λόγω της μετακίνησης της πέτρας από το νεφρό στον ουρητήρα.
- Επίμονη τάση και συχνή ούρηση.
- Αιματουρία (αίμα στα ούρα), κυρίως λόγω τραυματισμού της πυέλου ή του ουρητήρα από τις πέτρες στα νεφρά.
- Ναυτία, είτε ως μεμονωμένο σύμπτωμα είτε σε συνδυασμό με τα παραπάνω.
Προσδιορισμός των λίθων στα νεφρά
Προκειμένου να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η νεφρολιθίαση, είναι ιδιαίτερα σημαντική η αναγνώριση των τύπων λίθου. Προσδιορίζοντας το είδος της πέτρας στα νεφρά, μπορεί να σχεδιαστεί και μια εξατομικευμένη προσέγγιση διατροφής. Ειδικότερα, οι πέτρες ταξινομούνται με βάση το μέγεθος, τη σύνθεση και την αιτιολογία τους. Οι πιο κοινές πέτρες στα νεφρά είναι:
- Λίθοι οξαλικού ασβεστίου
- Πέτρες υδροξυαπατίτη
- Λίθοι στουβίτη
- Πέτρες ουρικού οξέος
- Μεικτοί λίθοι ασβεστίου και ουρικού οξέος
- Πέτρες από οργανικές ενώσεις
- Λίθοι φαρμακευτικών ουσιών
Νεφρολιθίαση – Πρόληψη με την κατάλληλη διατροφή
Η διατροφή παίζει έναν καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη και την ανακούφιση των συμπτωμάτων της νεφρολιθίασης. Μερικές διατροφικές συστάσεις που συμβάλουν στην πρόληψη της πάθησης είναι:
Αυξημένη πρόσληψη υγρών στη νεφρολιθίαση
Συνιστάται η αύξηση της κατανάλωσης νερού, ειδικά για τα άτομα που έχουν προδιάθεση για πέτρες στα νεφρά. Αυτό συμβάλλει στην αραίωση των ούρων και στην προώθηση της παραγωγής τουλάχιστον δύο λίτρων ούρων την ημέρα.
Μελέτες έχουν δείξει ότι η καθημερινή κατανάλωση 2,5-3 λίτρων νερού μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο σχηματισμού πέτρας στα νεφρά κατά 30-40%.
Το νερό είναι η προτιμώμενη επιλογή για την πρόληψη της νεφρολιθίασης, ενώ ο καφές και το τσάι θα πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο λόγω της περιεκτικότητάς τους σε οξαλικά άλατα
Μείωση κατανάλωσης τροφών με οξαλικά
Ένεκα του ότι οι περισσότερες πέτρες στα νεφρά αποτελούνται από οξαλικό ασβέστιο, τα άτομα με πέτρες οξαλικού ασβεστίου συνιστάται να μειώσουν την κατανάλωση τέτοιων τροφών. Συγκεκριμένα, συνίσταται η αποφυγή τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε οξαλικά, όπως το σπανάκι, η σοκολάτα, τα αμύγδαλα, τα παντζάρια και οι ξηροί καρποί.
Μέτρια πρόσληψη ασβεστίου
Οι ασθενείς με πέτρες στα νεφρά συνιστάται να έχουν μέτρια πρόσληψη ασβεστίου, που ισοδυναμεί με περίπου δύο μερίδες γαλακτοκομικών την ημέρα. Φυσικά, η αποφυγή του διαιτητικού ασβεστίου δεν συνίσταται, καθώς μπορεί να συνδεθεί με τα διαιτητικά οξαλικά άλατα και να βοηθήσει στην πρόληψη του σχηματισμού λίθων. Θα πρέπει επίσης να λαμβάνεται υπ’ όψιν ο χρόνος πρόσληψης του ασβεστίου, ο οποίος κατά προτίμηση θα πρέπει να είναι με τα γεύματα.
Βιταμίνη C και νεφρολιθίαση
Οι υψηλές δόσεις ασκορβικού οξέος (βιταμίνη C) μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης λίθων οξαλικού ασβεστίου. Ως εκ τούτου, συνιστάται η αποφυγή συμπληρωμάτων βιταμίνης C σε υψηλές δόσεις και η διατήρηση μέτριας πρόσληψης μέσω διατροφικών πηγών.
Ζωική πρωτεΐνη
Η κατανάλωση τροφίμων ζωικής προέλευσης συνδέεται θετικά με τον κίνδυνο εμφάνισης λίθων στα νεφρά λόγω της αυξημένης απέκκρισης ασβεστίου και ουρικού οξέος στα ούρα. Κάτι που οδηγεί σε σχηματισμό λίθων ασβεστίου. Ως εκ τούτου, για την αντιμετώπιση της νεφρολιθίασης, συνιστάται μια δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε ζωικές πρωτεΐνες, σε συνδυασμό με μειωμένη πρόσληψη νατρίου και αυξημένη κατανάλωση τροφίμων φυτικής προέλευσης (φρούτα και λαχανικά).
Διατροφικοί κανόνες για νεφρολιθίαση
- Εξασφάλιση επαρκούς πρόσληψης νερού.
- Περιορισμός της κατανάλωσης τροφίμων ζωικής προέλευσης (κρέας, λιπαρά ψάρια, αυγά).
- Μέτρια κατανάλωση σ γαλακτοκομικών προϊόντων.
- Αποφυγή τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε οξαλικά άλατα (σπανάκι, παντζάρια, ξηροί καρποί, σοκολάτα, αμύγδαλα κλπ).
- Μέτρια πρόσληψη αλατιού και αποφυγή των επεξεργασμένων τροφίμων.
- Αύξηση της πρόσληψης φυτικών ινών (φρούτα και λαχανικά).
- Διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους.
- Περιορισμός της κατανάλωσης αλκοόλ.
- Μέτρια πρόσληψη καφεΐνης καφές, τσάι και αναψυκτικών.
Νεφρολιθίαση – Συμπεράσματα
Η νεφρολιθίαση αποτελεί μια κοινή διαταραχή η οποία μπορεί να προκαλέσει έντονη δυσφορία, πόνους καθώς και άλλα αρνητικά συμπτώματα. Μια ολοκληρωμένη διατροφική προσέγγιση μπορεί να συμβάλει δραστικά στην πρόληψη και την αντιμετώπιση της πάθησης. Ένας έμπειρος και εξειδικευμένος διατροφολόγος είναι σε θέση να μελετήσει το ιατρικό ιστορικό σας και να σας προτείνει ένα εξατομικευμένο πλάνο διατροφής. Επικοινωνήστε μαζί μας για περισσότερες πληροφορίες.
