Η ψυχογενής ανορεξία αποτελεί μια υποκατηγορία της νευρικής ανορεξίας και είναι μια σύνθετη διαταραχή της ψυχικής υγείας, η οποία χαρακτηρίζεται από σοβαρό περιορισμό της πρόσληψης τροφής. Μια κατάσταση που συχνά οδηγεί σε ακραία απώλεια βάρους.
Σε αντίθεση με άλλες μορφές νευρικής ανορεξίας, ο πρωταρχικός παράγοντας πίσω από την ψυχογενή ανορεξία είναι ψυχολογικός, με συναισθηματικούς και ψυχικούς παράγοντες να παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη και τη διαιώνισή της.
Τι είναι η ψυχογενής ανορεξία;
Η ψυχογενής ανορεξία έχει τις ρίζες της σε ψυχολογικούς παράγοντες, όπως κάποιο τραύμα, το στρες και η διαστρεβλωμένη αυτοαντίληψη. Τα άτομα που παλεύουν με αυτή τη διαταραχή συχνά τρέφουν έναν βαθύ φόβο μην πάρουν βάρος ή γίνουν υπέρβαρα. Ένας φόβος που μπορεί να προέρχεται από κοινωνικές πιέσεις, μη ρεαλιστικά πρότυπα ομορφιάς ή προσωπικές εμπειρίες που έχουν συμβάλει σε μια αρνητική εικόνα του σώματος.
Ο έλεγχος παίζει έναν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην ψυχογενή ανορεξία. Τα άτομα μπορεί να χρησιμοποιούν τις διατροφικές τους συνήθειες ως έναν τρόπο για να ασκούν έλεγχο στη ζωή τους, ειδικά όταν άλλες πτυχές είναι μη διαχειρίσιμες. Η αυστηρή ρύθμιση της πρόσληψης τροφής γίνεται μηχανισμός αντιμετώπισης, παρέχοντας μια ψευδή αίσθηση ελέγχου μπροστά στο εσωτερικό ή εξωτερικό χάος.
Συμπτώματα της ψυχογενούς ανορεξίας
Τα συμπτώματα της ψυχογενούς ανορεξίας μπορεί να διαφέρουν ανά άτομο. Ωστόσο, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, η ψυχογενής ανορεξία χαρακτηρίζεται από:
- Ακραία απώλεια βάρους. Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα της ψυχογενούς ανορεξίας είναι η σοβαρή απώλεια βάρους. Τα άτομα που αντιμετωπίζουν την συγκεκριμένη κατάσταση, μπορεί να επιδίδονται σε ακραίους διατροφικούς περιορισμούς. Μερικές φορές μάλιστα, σε σημείο υποσιτισμού, καθώς προσπαθούν να επιτύχουν ένα μη ρεαλιστικό και συχνά ανθυγιεινό σωματικό βάρος.
- Εμμονή σχετικά με το φαγητό και το βάρος. Τα άτομα με ψυχογενή ανορεξία συχνά εμφανίζουν εμμονικές σκέψεις σχετικά με το φαγητό, τις θερμίδες και το βάρος. Αυτές οι ανησυχίες μπορεί να καταναλώνουν σημαντικό μέρος της ψυχικής τους ενέργειας, συμβάλλοντας σε αυξημένο άγχος και στρες.
- Κοινωνική απόσυρση. Η κοινωνική απόσυρση είναι μια κοινή συμπεριφορά που σχετίζεται με την ψυχογενή ανορεξία. Ειδικότερα, τα άτομα μπορεί να αποφεύγουν κοινωνικές καταστάσεις που αφορούν το φαγητό. Επιπλέον, απομονώνονται από τους φίλους και την οικογένειά τους και να γίνονται όλο και πιο μυστικοπαθείς σχετικά με τις διατροφικές τους συνήθειες.
- Σωματικές συνέπειες. Οι σωματικές συνέπειες της ψυχογενούς ανορεξίας μπορεί να είναι σοβαρές και εκτεταμένες, αφού συνήθως περιλαμβάνουν υποσιτισμό, ανισορροπίες ηλεκτρολυτών, καρδιακά προβλήματα και διαταραχές του εμμηνορροϊκού κύκλου για τις γυναίκες. Σε ακραίες περιπτώσεις, η διαταραχή μπορεί να γίνει και απειλητική για τη ζωή.
Αντιμετώπιση ψυχογενούς ανορεξίας
Η αντιμετώπιση της ψυχογενούς ανορεξίας απαιτεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση, τόσο ψυχολογική όσο και από μεριά της κλινικής διατροφολογίας.
Η ψυχοθεραπεία και κυρίως η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT), αποτελεί βασικό μέρος στη θεραπεία της ψυχογενούς ανορεξίας. Αυτή η μορφή θεραπείας βοηθά τα άτομα να εντοπίσουν και να αμφισβητήσουν τα διαστρεβλωμένα μοτίβα σκέψης που σχετίζονται με το φαγητό, την εικόνα του σώματος και τον έλεγχο. Αντιμετωπίζει επίσης τα υποκείμενα συναισθηματικά ζητήματα που συμβάλλουν στη διαταραχή.
Η κατάλληλη συμβουλευτική από έναν διαιτολόγο – διατροφολόγο είναι επίσης απαραίτητη ώστε να βοηθήσει τα άτομα με ψυχογενή ανορεξία, να δημιουργήσουν μια υγιή σχέση με το φαγητό. Ένας έμπειρος διατροφολόγος, είναι σε θέση να συνεργαστεί στενά με τους ασθενείς, ώστε να αναπτύξουν ισορροπημένα προγράμματα διατροφής, επαναφέροντας σταδιακά τα απαραίτητα τρόφιμα και καλλιεργώντας μια πιο θετική στάση απέναντι στο φαγητό.
Τέλος, λόγω των σωματικών επιπλοκών που σχετίζονται με την ψυχογενή ανορεξία, η ιατρική παρακολούθηση είναι επίσης σημαντική. Οι τακτικές εργαστηριακές εξετάσεις βοηθούν να διασφαλιστεί ότι η υγεία του ατόμου είναι σταθερή. Επιπρόσθετα, τυχόν πιθανές επιπλοκές μπορούν να εντοπιστούν και να αντιμετωπιστούν άμεσα.
Ψυχογενής ανορεξία σε έφηβους
Σε περιπτώσεις που αφορούν εφήβους, η θεραπεία με βάση την οικογένεια (FBT) μπορεί να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική. Η FBT εμπλέκει ολόκληρη την οικογένεια στη θεραπευτική διαδικασία. Εστιάζοντας στην αποκατάσταση ενός υγιούς διατροφικού προτύπου και στην αντιμετώπιση της οικογενειακής δυναμικής που μπορεί να συμβάλλει στη διαταραχή.
Ψυχογενής ανορεξία – Συμπεράσματα
Η ψυχογενής ανορεξία είναι μια πολύπλευρη διαταραχή της ψυχικής υγείας που απαιτεί μια ολοκληρωμένη και εξατομικευμένη προσέγγιση θεραπείας. Η κατανόηση των ψυχολογικών αιτιών, η αναγνώριση των συμπτωμάτων και η εφαρμογή τεκμηριωμένων παρεμβάσεων, αποτελούν κρίσιμα βήματα για να βοηθηθούν τα άτομα να ξεπεράσουν αυτή τη δύσκολη κατάσταση.
Με τη σωστή υποστήριξη και θεραπεία, τα άτομα με ψυχογενή ανορεξία μπορούν να ξεκινήσουν μια πορεία προς την ανάρρωση. Διεκδικώντας ξανά τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική τους ευεξία. Για περισσότερες πληροφορίες που αφορούν την ψυχογενή ανορεξία ή γενικά την αντιμετώπιση διατροφικών διαταραχών, η διαιτολόγος της Nutri Wise θα σας παρέχει την κατάλληλη καθοδήγηση.
