Η πείνα αποτελεί μια σύνθετη φυσιολογική και ψυχολογική αίσθηση που σηματοδοτεί την ανάγκη για τροφή. Είναι ο τρόπος με τον οποίο το σώμα δηλώνει ότι χρειάζεται ενέργεια και θρεπτικά συστατικά για να λειτουργήσει σωστά. Ωστόσο, ένας μεγάλος διαχωρισμός είναι μεταξύ της βιολογικής και της συναισθηματικής πείνας. Πάμε να δούμε μερικές αναλυτικές πληροφορίες για το τι είναι κάθε μία από αυτές, καθώς και ποιες είναι οι διαφορές τους.
Τι είναι η βιολογική πείνα;
Η βιολογική πείνα, αποτελεί το φυσιολογικό κάλεσα του σώματος για τροφή. Πρόκειται για μια φυσιολογική κατάσταση του οργανισμού, η οποία προκύπτει περίπου 4-5 ώρες από την κατανάλωση του προηγούμενου γεύματος και μπορεί να φέρει αίσθημα ζαλάδας και μειωμένη ενεργητικότητα.
Πέρα από τα γουργουρητά και τις αισθήσεις του στομάχου, η βιολογική πείνα μπορεί να εκδηλωθεί ως πονοκέφαλος, τρέμουλο ή σφίξιμο στο λαιμό και το στήθος. Η αντιμετώπιση της βιολογικής πείνας απαιτεί κάτι περισσότερο από πρόσκαιρους περισπασμούς και συγκεκριμένα ολοκληρωμένη θρέψη μέσω ενός ισορροπημένου και ικανοποιητικού προγράμματος διατροφής.
Τι είναι η συναισθηματική πείνα;
Η συναισθηματική πείνα είναι μια πολύπλοκη πτυχή της σχέσης μας με το φαγητό που συχνά εκτείνεται πέρα από τους απλούς ορισμούς. Δεν είναι μόνο μια αντίδραση σε αρνητικά συναισθήματα, αλλά μπορεί επίσης να πυροδοτηθεί από θετικά συναισθήματα όπως η χαρά και ο ενθουσιασμός.
Ειδικότερα, η συναισθηματική πείνα είναι υπεύθυνη για την υπερκατανάλωση τροφής. Ανταποκρινόμενη κυρίως σε έντονα συναισθήματα όπως η βαρεμάρα, ο θυμός, ο ενθουσιασμός κλπ. Η αναγνώριση της συναισθηματικής πείνας προϋποθέτει την κατανόηση των επιθυμιών που προκύπτουν και την αναγνώριση του ρόλου που παίζουν τα συναισθήματα στις διατροφικές μας συνήθειες.
Διαφορές μεταξύ συναισθηματικής και βιολογικής πείνας
Η αλήθεια είναι ότι η διάκριση μεταξύ βιολογικής και συναισθηματικής πείνας δεν είναι κάτι εύκολο. Άλλωστε, οι σωματικές αισθήσεις που διαπλέκονται με τα συναισθήματα, μπορούν να θολώσουν αρκετά το τοπίο. Για παράδειγμα, συναισθήματα ευερεθιστότητας ή άγχους μπορεί να συνοδεύουν ένα γουργουρητό στομάχου, γεγονός που δεν επιτρέπει την κατανόηση της πείνας.
Για να γίνουν πιο κατανοητές οι διαφορές βιολογικής και συναισθηματικής πείνας, πρέπει να εξετάσουμε αναλυτικότερα τα βασικά τους χαρακτηριστικά.
Χαρακτηριστικά της βιολογικής πείνας
- Σταδιακή εκδήλωση: Οι σωματικές αισθήσεις εντείνονται σταδιακά.
- Χρονισμός μετά το γεύμα: Συνήθως εμφανίζεται λίγες ώρες μετά το τελευταίο γεύμα.
- Προσωρινή επίλυση: Το φαγητό προσφέρει προσωρινή ανακούφιση από την πείνα.
- Επείγουσα ανάγκη για τροφή: Η επείγουσα ανάγκη για φαγητό οφείλεται σε φυσιολογικές ανάγκες.
Χαρακτηριστικά της συναισθηματικής πείνας
- Επιθυμία για άνεση: Συνδέεται με την επιθυμία για άνεση ή απόσπαση της προσοχής.
- Ξαφνική έναρξη: Η συναισθηματική πείνα είναι ξαφνική και έντονη.
- Προσωρινή ανακούφιση: Το φαγητό μπορεί να ανακουφίσει προσωρινά τη συναισθηματική πείνα.
- Διαφορά πληρότητας: Μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και όταν είστε χορτάτοι, αφήνοντας τη συναισθηματική ικανοποίηση ανεκπλήρωτη.
Άλλες μορφές πείνας
Η βιολογική και η συναισθηματική πείνα αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους διαχωρισμούς. Αφορά κυρίως τον λόγο για τον οποίο στρεφόμαστε στην κατανάλωση τροφής. Στην μία περίπτωση ο λόγος είναι καθαρά σωματικός, προς πλήρωση των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών. Από την άλλη, στη δεύτερη περίπτωση ο λόγος είναι συναισθηματικής φύσεως.
Γευστική πείνα
Η συγκεκριμένη μορφή πείνας προκύπτει από την έντονη επιθυμία για την απόλαυση κάποιας τροφής. Η λαχτάρα για συγκεκριμένα τρόφιμα, ανεξάρτητα από τη σωματική πείνα, εμπίπτει σε αυτή την κατηγορία. Σκεφτείτε τη στιγμή που σας βλέπετε στο διπλανό τραπέζι κάποιος να έχει παραγγείλει ένα εντυπωσιακό γλυκό και αυτομάτως θέλετε και εσείς το ίδιο.
Πρακτική πείνα
Η πρακτική πείνα είναι μια έννοια που εισήγαγαν οι πρωτοπόροι της διαισθητικής διατροφής Evelyn Tribole και Elyse Resch. Σε αντίθεση με άλλες μορφές πείνας, αυτή δεν καθοδηγείται αποκλειστικά από φυσιολογικές ενδείξεις. Αντιθέτως, η πρακτική πείνα προκύπτει από τη σκέψη ότι η καθυστέρηση ενός γεύματος μπορεί να οδηγήσει σε έντονη πείνα και δυσφορία αργότερα. Για παράδειγμα, εάν έχετε ένα ραντεβού που φοβάστε ότι θα διαρκέσει αρκετές ώρες, καταναλώνετε ένα γεύμα με σκοπό να μην πεινάσετε μετά.
Βιολογική – Συναισθηματική πείνα |Συμπεράσματα
Στο θολό τοπίο μεταξύ συναισθηματικής και βιολογικής πείνας, η αναγνώριση των ενδείξεων είναι ιδιαίτερα σημαντικός παράγοντας για την καλλιέργεια μιας ισορροπημένης προσέγγισης στο φαγητό. Κατανοώντας τις διαφορετικές μορφές πείνας, μπορείτε να κάνετε καλύτερες επιλογές, υιοθετώντας πιο υγιή σχέση με το φαγητό. Για περισσότερες πληροφορίες, η διατροφολόγος της Nutri Wise θα χαρεί να απαντήσει σε όλα τα ερωτήματα που μπορεί να έχετε.
